ابتدا بهتر است با مفهوم این کلمه آشنا شویم . HSE از حروف ابتدایی 3 کلمه زیر تشکیل شده است :
مسائل مربوط به محیط کار شامل سلامتی ( بهداشت ) ، ایمنی ومحیط زیست در HSE یا تحت عنوان بهداشت کار حرفه ای مطرح شده است . هدف اصلی از بهداشت حرفه ای تامین سلامتی ذهنی و روحی کارکنان از طریق کاهش استرس و تنش ، تامین سلامتی فیزیکی و هم چنین ایجاد امنیت در محیط کار برای کارکنان و حفاظت از محیط زیست است .
HSE یک علم است که به کمک آن ریسک های محیط کار که برای پرسنل و کارفرما خطر آفرین است را می توان کاهش داد . برای رسیدن به این هدف پس از شناسایی عوامل خطر زا تا جایی که می توان باید آن ها را از محیط کار حذف کرد ، یا با عوامل کم خطر جایگزین کرد ، سپس اقدامات مهندسی و مدیریتی لازم برای ایجاد سلامتی و ایمنی در محیط کار و هم چنین مراقبت از محیط زیست انجام شود .
همانطور که اشاره شد در بهداشت حرفه ای کار تلاش می شود خطرات جسمی و روحی محیط کار برای کارکنان کاهش پیدا کند . این موضوع می تواند به کمک طراحی خوب آشپزخانه صنعتی تا حدودی عملیاتی شود . تجهیزات آشپزخانه صنعتی شامل تجهیزات سنگین ، بزرگ و برنده هستند که از انرژی برق و گاز برای کار کردن استفاده می کنند اگر این تجهیزات با مجموع این ویژگی ها مطابق با اصول ایمنی و بهداشت محیط کار جانمایی نشوند قطعا برای پرسنلی که با آن ها سر و کار دارند می تواند منجر به آسیب های جدی و جبران ناپذیر شود . طراحی ارگونومیک آشپزخانه صنعتی به کاربرد و ارتباط تجهیزات با یکدیگر توجه می کند و مطابق با شرایط محیطی لازم جهت کارکرد صحیح تجهیزات ، آن ها را به نحوی که بیشترین بازدهی را داشته باشند چیدمان می کند . در این طراحی در نظر گرفته می شود که مدار الکتریکی و پریزهای برق متناسب با تعداد تجهیزات برقی و محل قرارگیری آن ها باشد . هواکش ، پنجره و هودهای صنعتی نیز به تعداد کافی جهت ورود هوای تازه و خروج چربی و دود لحاظ می شود . هم چنین چیدمان نزدیک به هم تجهیزاتی که با هم مرتبط هستند باعث می شود رفت و آمد های اضافی پرسنل در محیط آشپزخانه کمتر شود همین موضوع باعث رعایت بیشتر بهداشت و کاهش خطرهای ناشی از برخورد پرسنل با تجهیزات و با یکدیگر می شود ضمنا برای جلوگیری از خطرات ناشی از سقوط تجهیزات سنگین و تیز، در طراحی آشپزخانه جاهای مناسبی برای آن ها در نظر گرفته می شود و از قرار دادن این تجهیزات در ارتفاع و جاهای بلند جلوگیری می شود .
متریال و کیفیت ساخت تجهیزات آشپزخانه صنعتی در دست یابی به بهداشت و سلامت در محیط کار نیز مهم می باشد . از آن جایی که محیط آشپزخانه صنعتی به دلیل حجم بالای پخت و پز و تعداد زیاد پرسنل ممکن است مدام در معرض آلودگی قرار بگیرد عدم تمیزی مستمر آنجا بر روی سلامت افراد و مشتریان تاثیر گذار است . نظافت و بهداشت آشپزخانه صنعتیبه تمیزی کف ، دیوار ، لباس پرسنل و تمیزی تجهیزات آشپزخانه وابسته است . این تجهیزات به دلیل اینکه پرکاربرد هستند برای اینکه طول عمر بیشتری داشته باشند و به راحتی تمیز شوند اغلب از ورق استیل ساخته می شوند . در واقع به منظور تایید کارشناسان بهداشت و هم چنین رسیدن به یکی از اهداف بهداشت حرفه ای که تامین سلامت افراد است می توان به تاثیر جنس و کیفیت ساخت تجهیزات آشپزخانه پی برد .
توجه به سلامت کارکنان و پیاده سازی اصول ایمنی سازی در محیط کار باعث تعلیم و تربیت کارکنانی خلاق ، شاد ، وفادار و با بازدهی بالا می شود . زمانی که پرسنل از اهمیت وجود خود در مجموعه ای که کار می کنند مطلع می شوند احساس خوبی از کار کردن در آن جا پیدا می کنند و شرکت را در جهت رسیدن به اهداف همراهی می کنند . وجودی چنین پرسنلی برای آشپزخانه صنعتی و هر مجموعه کاری دیگری الزامی است .
در یک تعریف ساده محیط زیست محیط اطراف ما است که در آن انسان ها و سایر موجودات زنده زندگی می کنند . شرط بقای محیط زیست ، حفظ و مراقبت از عوامل طبیعی مانند آب ، خاک ، هوا و.... است که در اطراف ما وجود دارند . متاسفانه با رشد جمعیت و رشد تکنولوژی و فن آوری محیط زیست درگیر آلاینده های زیادی شده است که زندگی انسان و سایر موجودات را تهدید می کند . یکی از مواردی که برای HSE مهم است حفظ محیط زیست است از این رو تلاش می شود در صنعت های مختلف تا جایی که مقدور است آلودگی کمتری به محیط زیست منتقل شود . مثلا در آشپزخانه های صنعتیبا تفکیک زباله ها و پس ماند غذا ها در آشپزخانه ، هدایت فاضلاب های آشپزخانه به شبکه آب و فاضلاب شهری ، چیدمان صحیح تجهیزات و عدم استفاده از تجهیزات با بهره وری پایین که انرژی برق و گاز زیادی مصرف می کنند می توان به مراقبت از محیط زیست کمک کرد .
برای پی بردن به میزان بهداشت و امنیتی که در محیط کار وجود دارد بهتر است یک چک لیست داشته باشید و در دوره های مشخص به بازدید محیط بپردازید . برخی از عوامل تاثیر گذار هر چند وقت یکبار باید مورد بررسی قرار بگیرند تا در صورت نیاز اقدامات لازم انجام شود . برخی از آیتم های این چک لیست به شرح ذیل می باشد :
1- آیا پرسنل آشپزخانه در دوره های تخصصی آموزش آشپزی و آموزش ایمنی شرکت کرده اند و دارای مدرک هستند ؟
2- آیا پرسنل آشپزخانه دارای پرونده پزشکی هستند و معاینات لازم در بدو استخدام بر روی آن ها انجام شده است ؟
3- آیا لباس فرم پرسنل آشپزخانه از نظر جنس ( قابل اشتعال ) ، دوخت و مدل ( گشادی و تنگی ) برای محیط آشپزخانه مناسب است ؟
4- آیا کپسول های آتش نشانی در مکان های مناسب و قابل رویت نصب شده اند و بازدید های دوره ای داشته اند ؟
5- آیا تجهیزات برقی مجهز به سیم ارت و کلید محافظ جان هستند ؟
6- آیا تابلوهای برق دارای کف پوش عایقی و علائم هشدار دهنده هستند ؟
7- آیا کف آشپزخانه به صورت مرتب تمیز می شود ؟ لیز نیست ؟ هموار است یا به دلایل مختلف مانند لوله آب و گاز و ... دارای پستی و بلندی است ؟
8- آیا آبراه کف آشپزخانه در جای مناسب است و روی آن پوشیده شده است ؟
9- آیا تجهیزاتی که تیز هستند و دارای تیغه های برنده هستند دارای درپوش های محافظتی هستند ؟
10- آیا تجهیزات آشپزخانه صنعتی از مواد مرغوب ساخته شده اند ؟
11- آیا آسانسور های حمل بار مجهز به نرده حفاظتی حداقل 1 متر و هم چنین سیستم هشدار اضافه بار است ؟
12- آیا آشپزخانه مجهز به سیستم اعلام و اطفاء حریق است ؟
13- آیا سیستم تهویه کافی برای سلامتی پرسنل آشپزخانه وجود دارد ؟
